alāz 1 *203 adj
(a) hale ▫ žēls - alāz īelkõks haleda häälega ▫ žēlā balsī; alāz nǟ’dõ hale välja näha ▫ žēli izskatīties
(b) alandlik ▫ pazemīgs - Mi’n u’m seļļi alāz mēļ. Mul on selline alandlik meel. ▫ Man ir tāds pazemīgs prāts. *156.1/3
|
| alīz *203 s alus ▫ pamats |
ä’b|õigiz *203 s vale ▫ nepatiesība - ä’bõigizt vannõ valet vanduda ▫ zvērēt nepatiesību Mt19.18
|
ädāz *203 s kiir -u, rutt ▫ steiga - Sūr ädāzõks ma a’iliz. Suure kiiruga ma jooksin. ▫ Ar lielu steigu es skrēju.
|
dopāz *203 adj raputaja ▫ kratošs - Dopāz i’bbi u’m seļļi, kis, ku ratstāb tä’mkõks, si’z tä’m sǟlgas u’m lǟlam istõ, ta kuigõz ne’i ä’bjõvīst kāndab, ja si’z ta dopāstõb ka, ku ta jemīņ ētab sälgõ kuigõz i’lzpēḑõn. Raputaja hobune on selline, kes, kui temaga ratsutatakse, siis ta seljas on raske istuda, ta kuidagi nii halvasti kannab, ja siis ta raputab ka, kui ta rohkem heidab selga kuidagi ülespoole. ▫ Kratošs zirgs ir tāds, kas, kad ar viņu jāj, tad viņa mugurā ir grūti sēdēt, viņš kaut kā tā nelabi nes, un tad viņš krata arī, kad viņš vairāk met muguru tā kā uz augšu. 152.2
|
| kapīz *203 s kevadräim, heeringasuurune räim ▫ pavasara reņģe, siļķes lieluma reņģe (Clupea harengus membras) |
kolāz *203 adj selge ja vaikne ▫ skaidrs un kluss - kolāz āiga selge ja vaikne ilm ▫ skaidrs un kluss laiks
|
| kolūz *203 adj kumisev ▫ dūcošs 1Kr13.1 |
ladūz *203 adj ladus ▫ raits - Īlmalizt tekstõd kēļ u’m ladūz. Ilmalike tekstide keel on ladus. ▫ Laicīgo tekstu valoda ir raita. K91ī
|
| lāiskiz *203 s laiskus ▫ slinkums |
lõbāz *203 adj lahe ▫ omulīgs - Kakš lõbāzt ku’bsõ, ne attõ lõbāz ro’v. Kaks lahedat koos, need on lahe rahvas. ▫ Divi omulīgi kopā, viņi ir omulīgi ļaudis. FL74.24
|
| nägūz 1 *203 s nägemus ▫ parādība, redzējums, vīzija Ap16.9 |
nägūz 2 *203 adj nägus ▫ glīts, izskatīgs - Ta u’m palgstõ nägūz naiztpūoļi. Ta on näo poolest nägus naisterahvas. ▫ Viņa pēc sejas ir izskatīga sieviete.
|
| närāz *203 s kõrvetis ▫ grēmas ≈ närā |
| nȭŗkiz *203 s nõrgenemine, lõdvenemine ▫ atslābums |
obāz *203 adj hiline ▫ vēls = obāļi 2- obāz āiga hiline aeg ▫ vēls laiks; obāz ȭ’dõg hilisõhtu ▫ vēls vakars; obāz si’gži hilissügis ▫ vēls rudens; obāz sõ’vvõ hiline suvi ▫ vēla vasara
|
õigiz *203 s
(a) õiglus ▫ taisnīgums
(b) õigus ▫ tiesība - Di’drõk mīnd eņtš rentnikā õigizt sadā rubīļ je’dst Sūr Pētõrõn. Didrõk müünud oma rentnikuõigused saja rubla eest Suur-Pētõrile. ▫ Didriķis par simts rubļiem pārdevis savas nomnieka tiesības Dižpēterim. Mv
|
| palāz *203 s põletik ▫ iekaisums > palātõm |
parāz *203 adj paras, sobiv ▫ piemērots - parāz āiga paras aeg ~ paras mõõt ▫ piemērots laiks ~ piemērots izmērs; parāz āigal parajal ajal ~ parajas mõõdus ▫ īstajā laikā ~ īstajā izmērā; i’lzandõks ku’bbõ sǟ’dõ parāzt lu’gdõbrǭntõzt līvõ skūolõd pierāst ülesanne koostada sobiv lugemik liivi koolidele ▫ uzdevums sastādīt piemērotu lasāmgrāmatu lībiešu skolām K89
- Sǭpkõd at parāz āigal. Saapad on parajas mõõdus. ▫ Zābaki ir laikā.
|
| prantsuz *203 s prantslane ▫ francūzis |
| purāz *203 s peitel, purask ▫ kalts |
rikūz *203 s
(a) rikkus ▫ bagātība - Se rikūz u’m vȯnd ja jarā vȯnd, siedā je’mmit ä’b ūo. See rikkus on olnud ja läinud, seda enam ei ole. ▫ Tā bagātība ir bijusi un izbijusi, tās vairs nav. Līvõdõn mingizt rikūzt i’z ūo. Liivlastel mingit rikkust ei olnud. ▫ Lībiešiem nekādas bagātības nebija. KK78b60
(b) rohkus ▫ daudzums - tä’m pitkāmīel rikūz tema kannatlikkuse rohkus ▫ viņa pacietības daudzums 2Ro4
|
| ro’v|õigizt *203 s pl inimõigused ▫ cilvēktiesības |
| rumāliz *203 s rüvedus ▫ gandējums Ro1.24 |
| ukāz 1 *203 s kelkija ▫ lielībnieks |
| ukāz 2 *203 adj uhke ▫ lepns |
varāz *203 s varane aeg ▫ agrs laiks = va’rri- varāz ūomõg varane hommik ▫ agrs rīts PK88
|
