a’bbõrz *229 adj habras ▫ trausls - a’bbõrz pū habras puu ▫ trausls koks; a’bbõrd tēgald haprad tellised ▫ trausli ķieģeļi
|
a’ddõrz *229 s ader ▫ arkls - a’ddõr vī’emõrd, lastā, kiņdžrōda, a’ddõrpū, kä’d akātõb adra aisad, lusikas, künniraud, adrapuu, käsipuu ▫ arkla ilksis, vērstuve, lemesis, rāmis, rokturis 79.7
- Ma kīndab a’ddõrõks. Ma künnan adraga. ▫ Es aru ar arklu. KK77a
|
bä’bbõrz 1 *229 s kobras ▫ bebrs (Castor fiber) = bībõr- Rānda jougīs ka u’m bä’bbiri. Ranna jõgedes ka on kopraid. ▫ Jūrmalas upēs arī ir bebri.
|
bä’bbõrz 2 *229 s
(a) kääbus ▫ punduris
(b) päkapikk ▫ rūķītis |
jǭņ|na’ggõrd *229 s pl varased kartulid ▫ agrie kartupeļi EIIIg |
ka’ggõrz *229 s kaer ▫ auzas (Avena sativa) - ka’ggõrzt killõ kaera külvata ▫ sēt auzas; ka’ggiri sīetõ kaeru sööta ▫ izbarot auzas; ka’ggõrdõks sīetõ kaertega sööta ▫ barot ar auzām
|
ka’jkõrz *229 adj saamatu ▫ neveikls |
kǟ’mõrz *229 s tont ▫ ķēms, spoks ≈ kǟ’mõz- Spūok seļļi kǟ’mõrz u’m. Hirmutis selline tont on. ▫ Spoks ir tāds ķēms. KK78b34
|
ko’ggõrz 1 *229 s koger ▫ karūsa (Carassius carassius) 85.1 |
ko’ggõrz 2 *229 adj kobe ▫ irdens - Mǭ u’m ko’ggõrz. Muld on kobe. ▫ Zeme ir irdena. 86.9
|
kõ’ddõrz *229 s kodar ▫ riteņa spieķis 79.9 = kȭr|kõ’ddõr |
krǭig|a’ddõrz *229 s harkader ▫ spīļarkls, krāģarkls, krāģis (etn.) |
kuijõ|ǭ’dõrz *229 adj aher, viljatu ▫ ālava |
lī’ed|na’ggõrz *229 s naeris ▫ rācenis (Brassica rapa) EIIIg = lī’e|na’ggõrz |
lī’e|naggõrz *229 s naeris ▫ rācenis (Brassica rapa) = lī’ed|na’ggõrz |
mä’ggõrz *229 s mäger ▫ āpsis (Meles meles) E I |
na’ggõrz *229 s kartul ▫ kartupelis (Solanum tuberosum) - na’ggõr kūor kartulikoor ▫ kartupeļa miza; na’ggõr vārdõd kartulipealsed ▫ kartupeļu asni; na’ggõrzt kūorštõ kartulit koorida ▫ mizot kartupeli; na’ggiri võttõ kartuleid võtta ▫ vākt kartupeļus, lasīt kartupeļus; na’ggõrd ne’iku sūrd kūlakõd kartulid nagu suured rusikad ▫ kartupeļi kā lielas dūres; panāb na’ggõrd mǭ si’zzõl paneb kartuleid maha ▫ stāda kartupeļus; võtāb na’ggiri mǭstõ i’lzõ võtab kartuleid ▫ lasa kartupeļus KK78a13
- Ta lekš na’ggõrdõks tõrg pǟl. Ta läks kartulitega turule. ▫ Viņš devās ar kartupeļiem uz tirgu. Ma vȯ’ļ lapstõks na’ggiri kuoŗŗõmõs. Ma olin lastega kartuleid võtmas. ▫ Es ar bērniem biju vākt kartupeļus. Sa ūod tämpõ ūdtõd na’ggõrz, tukūd ī’d. Sa oled täna küpsetatud kartul, tukud ainult. ▫ Tu šodien esi [kā] cepts kartupelis, snaud vien. KK77b; 152.1/3
|
ǭ’dõrz *229 adj aher ▫ ālava - kuijõ|ǭ’dõrz ~ kuijõ|ǭ’dõrt umbaher, viljatu ▫ neauglīgs
|
pe’bbõrz *229 adj
(a) kobe ▫ irdens - pe’bbõrz mǭ kobe muld ▫ irdena zeme
(b) pude ▫ drupans - pe’bbõrz lēba pude leib ▫ drupana maize
|
põ’ddõrz *229 s põder ▫ alnis (Alces alces) |
pū’oj|põ’ddõrz *229 s põhjapõder ▫ ziemeļbriedis (Rangifer tarandus) |
rānda|ka’ggõrz *229 s luidekaer ▫ smiltāja kāpuniedre (Ammophila arenaria) |
sigā|na’ggõrd *229 s pl seakartulid (sigadele antavad kartulid) ▫ cūku kartupeļi |
sūr|a’ddõrz *229 s raudader ▫ dižarkls (etn.) 79/7 |
tūl|ka’ggõrz *229 s tuulekaer ▫ vējauza (Avena fatua) - Ri’ggõ si’zzõl u’m su’ggõn tūlka’ggiŗi. Rukkis on tekkinud lusteid. ▫ Rudzos ir radušas vējauzas.
|
vī’emõrz *229 s ais ▫ ilkss (etn.) - rattõd vī’emõrz vankriais ▫ ratu ilkss; rieggõ vī’emõrz reeais ▫ ragavu ilkss; addõr vī’emõrz adraais ▫ arkla ilkss; sǭņ vī’emõrz saaniais ▫ kamanu ilkss
|
vȯ’ddõrz *229 s oder ▫ mieži (Hordeum vulgare) |