a’r *84 s
(a) haru ▫ zars, sazarojums, žuburs - ang a’r hanguharu ▫ dakšu zars; riek a’r teeharu ▫ ceļa sazarojums; pū a’r puuharu ▫ koka žuburs, sazarojums; jo’ug a’r jõeharu ▫ pieteka, atteka
(b) suund ▫ virziens - tuoizõ a’rrõ lǟ’dõ teise suunda minna ▫ doties citā virzienā
|
| jo’ug|a’r *84 s jõeharu ▫ pieteka |
| kuodānd|a’r *84 s majandusharu ▫ ekonomikas nozare |
mu’r *84 s
(a) kurbus ▫ skumjas, bēdas - sūr mu’r suur kurbus ▫ lielas skumjas; mu’r pierāst mure pärast ▫ aiz bēdām KK77 a
- Ta mu’rkõks eņtš ǭ’rõnd kīskiz kațki. Ta kiskus kurbusega oma riided katki. ▫ Viņš no bēdām saplēsa savas drēbes. Tǟnda u’m vȯ’zzõn sūr mu’r. Teda on tabanud suur mure. ▫ Viņu ir piemeklējušas lielas bēdas. KK77 a
(b) mure ▫ raizes, rūpes - mu’r i’ļ tä’m ~ mu’r tä’m pierāst mure tema pärast ▫ raizes par viņu; mu’rtõ pi’ddõ muretseda ▫ rūpēties; mu’rtõ tī’edõ muret teha ▫ sagādāt raizes; mu’rsõ vȱlda mures olla ▫ raizēties
- Tulāb se mu’r pǟlõ. Tuleb see mure peale. ▫ Nāk tās raizes virsū. Ku rištīngõn u’m sūr mu’r, si’z tä’mmõn võibõd eitõ pǟ’zõ teid, ja ne ka’ddõbõd jarā tegīž. Kui inimesel on suur mure, siis talle võivad pähe ilmuda täid ja need kaovad ära jälle. ▫ Ja cilvēkam ir lielas raizes, tad viņam galvā var iemesties utis, un tās atkal pazūd. Mikīļõst vȯ’ļ set mu’rtõ. Mikīļist oli ainult muret. ▫ No Miķeļa bija tikai raizes. Mi’nnõn u’m si’nkõks mu’rtõ. Mul on sinuga muret. ▫ Man ar tevi ir raizes. Sa mõtlõd, ku mi’n pierāst u’m mu’rtõ pi’dtõd. Sa mõtled, et minu pärast on muretsetud. ▫ Tu domā, ka par mani ir parūpējušies. Jǭņ tī’eb izān mu’rtõ. Jǭņ teeb isale muret. ▫ Jānis sagādā tēvam rūpes. KK77; KK77b; KK78; J16; PK88.22
|
sa’m *84 s samm ▫ solis - sa’m sa’m tagān samm-sammult ▫ soli pa solim; samīņ lǟ’dõ sammu minna ▫ iet soļiem; jegā sa’m pǟl igal sammul ▫ ik uz soļa; pitkād samūd pikad sammud ▫ gari soļi; sūrd samūdõks suurte sammudega ▫ lieliem soļiem J20
- Mits sa’mtõ? Mitu sammu? ▫ Cik soļu?
|
sä’m *84 s sõõm, neelang ▫ malks - Ī’d sä’m ma juoi. Ühe sõõmu ma jõin. ▫ Vienu malku es izdzēru. OR77.1
|
| touvõ|a’r *84 s ilmakaar ▫ debespuse |
| ū’oļmõ|a’r *84 s ohjaharu ▫ pusgroži (etn.) |
| vi’r *84 s lainevire ▫ viļņu ņirba ≈ vi’rt |
