lipšõ ¤25 vt lüpsta ▫ slaukt - nī’emidi lipšõ lehmi lüpsta ▫ slaukt govis
- Sīestõ nī’emõst lipšāb semḑi. Sellelt lehmalt lüpstakse piima. ▫ No šīs govs slauc pienu. Ǟma lekš nī’emidi lipšām. Ema läks lehmi lüpsma. ▫ Māte aizgāja govis slaukt. KK78a69
|
maksõ ¤25 vt
(a) maksta, tasuda ▫ maksāt, norēķināties - tā’giž maksõ tagasi maksta ▫ atmaksāt
- Ma maksāb tä’mmõn rǭ’kõks. Ma maksan talle rahas [~ rahaga]. ▫ Es maksāju viņam naudā [~ ar naudu]. Perīmīez maksīz mi’nnõn ikš rubīļ. Peremees maksis mulle ühe rubla. ▫ Saimnieks samaksāja man vienu rubli. Ta maksīz kalād je’dstõ ri’ggõdõks. Ta maksis kalade eest rukistega. ▫ Viņš maksāja par zivīm ar rudziem. Ta u’m ī’ž eņtš kabātstõ maksõn ja jūotõn või kui. Ta on ise oma taskust maksnud ja jootnud või kuidas. ▫ Viņš ir pats no savas kabatas maksājis un dzirdījis vai kā. KK78.3; KK78b1; 86a47
(b) maksta, olla väärt ▫ maksāt, būt vērtam - Se ažā maksāb pǟgiņ rǭ’dõ. See asi maksab palju raha. ▫ Šī lieta maksā daudz naudas. Lēba maksīz mi’nnõn ikš rubīļ. Leib maksis mulle ühe rubla. ▫ Maize maksāja man vienu rubli. Ma tǭ’b sǭdõ, la’z maksāg mis maksõs. Ma tahan saada, maksku mis maksab. ▫ Es gribu dabūt, lai maksā, ko maksādams. KK77 a; KK78
(c) maksta, kehtida ▫ būt spēkā - Paldītõn maksāb krī’evõ rǭ’. Praegu maksab vene raha. ▫ Patlaban ir spēkā krievu nauda.
|
petšõ ¤25 vt peksta, peksa anda ▫ pērt - Lapsõn kītõb: ma sīnda petšāb. Lapsele öeldakse: ma annan sulle peksa. ▫ Bērnam saka: es tevi pēršu. KK78b12
|
pieksõ 1 ¤25 vt
(a) materdada, peksta ▫ dauzīt, pērt - lapstā pieksõ last peksta ▫ pērt bērnu; li’ņdi pieksõ linu topsida ▫ kulstīt linus; kiellõ pieksõ kella lüüa ▫ zvanīt; pieksõ sǭdõ peksa saada ▫ dabūt pērienu ~ dabūt pa kaklu; pieksīz ne’iku pi’ņņõ peksis nagu koera ▫ dauzīja kā suni KK78a22
- Lapstā pieksāb joutõks, kä’dkõks ä’b ūo jõvā. Last pekstakse vitsaga, käega ei ole hea. ▫ Bērnu per ar vicu, ar roku nav labi. Tūļ pieksāb ukstā (~ pūŗazt). Tuul peksab ust (~ purje). ▫ Vējš dauza durvis (~ buras). Sa sǭd pieksõ pi’ds suoŗmi. Sa saad peksa mööda sõrmi. ▫ Tu dabū pa pirkstiem. KK77a
(b) lüüa, taguda ▫ sist - Ta pieksāb dēļõd ī’dõku’bbõ. Ta lööb lauad kokku. ▫ Viņš sasit dēļus kopā. KK78b16
|
| pieksõ 2 ¤25 vt parkida ▫ miecēt, ģērēt = gērõ |
pieksõ 3 ¤25 vi peksta, pekselda ▫ dauzīties - Sidām pieksāb. Süda peksleb. ▫ Sirds dauzās.
|
siskõ ¤25 vt
(a) torgata ▫ durt - Siskāb mingiz va’imiz ažāks, nõ’ggõlõks, nǭskiļõks tūoizta. Torgatakse teist mingi terava asjaga, nõelaga, naaskliga. ▫ Dur otram ar kādu asu lietu, adatu, īlenu. Doktār siskāb nǭ’gõ alā . Tohter torkab naha alla. ▫ Dakteris dur zem ādas. Sīlma siskīz ulzõ. Silma torkas välja. ▫ Izdūra aci. Spitš pūlkaks ka võib siskõ, se ka u’m va’imi. Terava pulgaga ka võib torgata, see ka on terav. ▫ Ar spicu puļķi arī var durt, tas arī ir ass. KK78; KK78b29
(b) nõelata ▫ dzelt - Mie’dlinki siskāb eņtš ǟndaks. Mesilane torkab oma astlaga. ▫ Bite dzeļ ar savu dzeloni
(c) pista ▫ durt, sāpēt - ne’iku nõ’ggõlõks siskāb nagu nõelaga pistab ▫ kā ar adatu dur KK78
- Sizāl siskāb. Sees pistab. ▫ Iekšā dur. KK78b29
(d) torkida ▫ durstīt, bakstīt - Dadžād siskõbõd. Ohakad torgivad. ▫ Dadži dursta. Suormkõks siskāb siļmi. Sõrmega torgib silmi. ▫ Ar pirkstu baksta acis. KK78b29; PK88.6
|
