je’llõ 1 ¤13 vt
(a) töötada, tegeleda ▫ strādāt, nodarboties - ainõ je’llõ ~ je’llõ āinaks heina teha ▫ vākt sienu; je’llõ rī’jkõks rehetöid teha ▫ veikt rijas darbus; je’llõ amā joudkõks (~ amāl joudõl) töötada kõigest jõust ▫ strādāt no visa spēka KK78; KK77a
- Ta sugīd ä’b või je’llõ. Ta sugugi ei või töötada. ▫ Viņš nemaz nevar strādāt. Līvõ kēravīļa lūojid āt je’llõnd kīel kõrdõlpa’nmizõks. Liivi kirjavara loojad on tegelenud keelekorraldusega. ▫ Lībiešu rakstniecības veidotāji ir nodarbojušies ar valodas normēšanu. Ta jelīz sportõks. Ta tegeles spordiga. ▫ Viņš nodarbojās ar sportu. U’m je’llõn ne’i, ku nǭ’gõ tū’gõb. On töötanud nii, et nahk suitseb. ▫ Ir strādājis tā, ka āda kūp. U’m je’llõn ne’i, ku sīlmad pu’nnizt. On töötanud nii, et silmad punased. ▫ Ir strādājis tā, ka acis sarkanas. KK77a; K85"
(b) teha ▫ darīt - Ta īrgõb je’llõ tīedõ. Ta hakkab tööd tegema. ▫ Viņš sāk darīt darbu. Ta jelāb rištīngõks seis brīnõmtõ. Ta teeb inimesega seitse imet. ▫ Viņš dara ar cilvēku septiņus brīnumus. Ne’i u’m tīedõ je’llõn, ku nǭgõ u’m sǟlgas ka’žži. Nii on tööd teinud, et nahk on seljas märg. ▫ Tā ir darbu darījis, ka āda uz muguras ir slapja. KK77a
|
je’llõ 3 ¤13 vi
(a) elada ▫ dzīvot - kuo’nnõ, rāndas je’llõ kodus, rannas elada ▫ dzīvot mājās, jūrmalā
- Kǭrli jelāb Sīkrõgõl. Kǭrli elab Sīkrõgis. ▫ Kārlis dzīvo Sīkragā. Ta tuļ Sīkrõgõl jelām. Ta tuli Sīkrõgi elama. ▫ Viņš atnāca dzīvot uz Sīkragu. Tuoi suodā, mis mä’d kazām sai le’bbõ jelām, tuoi līvliztõn jemīņ vaijõ. Teine sõda, mis meie põlvkond pidi läbi elama, tõi liivlastele rohkem vaeva. ▫ Otrais karš, kurš mūsu paaudzei bija jāpiedzīvo, atnesa lībiešiem vairāk posta. Jegāī’dõn u’m jelāmõst eņtš pie’rrõ. Igaüks peab elama enese järgi. ▫ Katram ir jādzīvo pa savam. Ma jelāb ne’i ku jemā ripsõ. Ma elan nagu ema süles. ▫ Es dzīvoju kā mātes klēpī. Ku rištīng jelāb ne’i ku kik nanā pǟl, si’z ta jegāl āigal võib li’bštõ. Kui inimene elab nagu kukenoka peal, siis ta võib igal ajal libastada. ▫ Ja cilvēks dzīvo kā uz gaiļa knābja, viņš var jebkurā laikā paslīdēt. Ma ne’i ku kǭ’d tu’l va’isõ jelāb, ī’dst irm un tuoist irm. Ma elan nagu kahe tule vahel, ühest hirm ja teisest hirm. ▫ Es dzīvoju kā starp diviem uguņiem, no viena bail un no otra bail. Jelāb ne’i ku kuoț sizāl. Elab nagu kotis. ▫ Dzīvo kā maisā. Ne’i ku tu’lka’jsõ jelāb, ä’b või mõitizõks tǟnda sǭdõ. Elab nagu tulekahjus, ei või teistsuguseks teda saada. ▫ Dzīvo kā ugunsgrēkā, nevar viņu padarīt citādu. Ta jelāb ne’i ku tijā tūļ (~ ne’i ku tūl pǟl). Ta elab nagu tühi tuul (~ nagu tuule peal). ▫ Viņš dzīvo kā tukšs vējš (~ kā uz vēja). Ma jelāb ne’i ku u’ņštä’bbiz. Ma elan nagu unes. ▫ Es dzīvoju kā sapnī. Ne ne’i ku kaš pi’ņņõks jelābõd. Need elavad nagu kass koeraga. ▫ Viņi dzīvo kā kaķis ar suni. Ne jelābõd ne’i ku piņīd. Need elavad kui koerad. ▫ Viņi dzīvo kā suņi. KK77a; KK77b; KK78; VS36
(b) toime tulla ▫ tikt galā - Jālga u’m jarā pūdõn, ä’b või tä’mkõks je’llõ. Jalg on tuimaks jäänud, ei või sellega toime tulla. ▫ Kāja ir notirpusi, nevar ar to tikt galā. KK78
(c) asustada ▫ apdzīvot - līvližist i’ļļõ je’ltõd teritorij liivlaste poolt asustatud maa-ala ▫ lībiešu apdzīvotā teritorija
|
