lōda *38 s
(a) laud (mööbliese) ▫ galds - lōda jālgad lauajalad ▫ galda kājas; loudõ la’gtõ lauda katta ▫ klāt galdu; loudõ rīstõ lauda koristada ▫ nokopt galdu; lōda jū’rõ (~ kilgõ) istõ lauda istuda ▫ sēsties pie galda; lōda jūsõ (~ kilgsõ) istõ lauas, laua ääres istuda ▫ sēdēt pie galda; istõ lōda tagān istuda laua taha ▫ sēdēt aiz galda; ne’iku pi’ds ī’dtõ loudõ nagu mööda üht lauda ▫ kā pa vienu galdu 79/11; KK78b60
- Perīmīez, se je’mmitõt lōda tutkāmõs istīz, perīnai mūndakõrd istīz perīmī’e kilgsõ. Peremees, see enamasti istus laua otsas, perenaine mõnikord istus peremehe kõrval. ▫ Saimnieks, tas vairāk galda galā sēdēja, saimniece reizēm sēdēja blakus saimniekam. Ku sa ūod lōda tuoiz kilgsõ, sa ūod lōda tagān, ja jūsõ, ku sa ūod sīes kilgsõ. Kui sa oled laua teisel küljel, sa oled laua taga, ja laua ääres, kui sa oled sellel küljel. ▫ Ja tu esi galda otrā pusē, tu esi aiz galda, ja pie galda, tad tu esi šajā pusē. Mēg istām ī’d lōda jūs: si’z mä’ddõn u’m ikš mēļ, ūomõ mȯ’lmõd ī’dmēļizt. Me istume ühe laua ääres: siis meil on üks meel, oleme mõlemad üksmeelsed. ▫ Mēs sēžam pie viena galda: tad mēs esam vienisprātis, esam abi vienprātīgi. KK78b82; KK77b
(b) laud, plank ▫ dēlis |
| ist|lōda *38 s sõudepink ▫ airētāja sols |
| jumāl|lōda *38 s armulaud ▫ dievgalds = bikt |
| katūks|lōda *38 s katuselaud ▫ jumta lubiņa (etn.) |
| lä’b|lōda *38 s aknaluuk ▫ loga slēģis |
linā|lōda *38 s koonlalaud ▫ sprēslīca (etn.) - Linālōdad vȯ’ļtõ ne’i kērabizt. Koonlalauad olid nii mustrilised. ▫ Sprēslīcas bija tik izrakstītas. KK78b25
|
| lōda|kīela *43 s lauakell ▫ galda pulkstenis |
| lōda|lamp *94 s laualamp ▫ galda lampa |
| lōda|ǭ’rõn *236 s laudlina ▫ galdauts |
| lōda|pēļi *199 s lauapind ▫ galda virsma 151 |
| lōda|plat *126 s lauaplaat ▫ galda plātne KK78a16 |
| lōda|rõk *79 s lauakõne ▫ galda runa |
| pit|lōda *48 s tünnilaud ▫ mucas dēlis 79/9 |
| sīedõb|lōda *38 s söögilaud ▫ ēdamgalds |
sīlma|lōda *38 s silmalaug ▫ plakstiņš (anat.) - Sīlmalōdad īebõd smagāks, lǟ’bõd vi’zzõ. Silmalaud muutuvad raskeks, lähevad kinni. ▫ Plakstiņi kļūst smagi, veras ciet.
|
| strep|lōda *38 s trepilaud, trepiaste ▫ kāpņu dēlis, kāpņu pakāpiens KK78a16 |
| suotk|lōda *38 s tallalaud, suks ▫ steļļu pamina (etn.) |
| tiļā|lōda *38 s paadi põhjalaud ▫ tilaudas (mar.) TL78b65 |
ūož|lōda *38 s lõhandik (pooleks aetud ja tahutud palk) ▫ pusbaļķis, plēsts grīdas baļķis (etn.) - Vanāst saitõ ūožlōdad tī’edõd; pū sai lǭ’gstõd lǭ’igi, ja lǭ’igi lǭ’gstõd kant sai jarā to’vdõd tazīzõks ja tuoi ei pūolimmõrgoutlimi. Vanasti tehti lõhandikud; puu sai aetud lõhki, ja lõhki aetud pool sai tahutud tasaseks ja teine jäi poolümmarguseks. ▫ Senāk tika taisīti plēsti baļķi; koks tika pārplēsts, un pārplēstā puse tika notēsta līdzena un otra palika pusapaļa. 86a57
|
