jarā adv
(a) ära ▫ projām, nost, no- ≈ järā; = järāndiz- jarā andõ ära anda ▫ dot projām; jarā arrõ ära arvata ▫ uzminēt; jarā eitõ hüljata ▫ atmest; jarā īndatõ hinnata, väärtust määrata ▫ novērtēt; jarā ka’ddõ ära kaduda ▫ pazust; jarā likkõ hälbida ▫ apmaldīties, nomaldīties; jarā nä’gțõ tõestada ▫ pierādīt; jarā nustõ ära tõsta ▫ nocelt nost; jarā tulkõ ära tõlkida ▫ pārtulkot; jarā tundõ ära tunda ▫ atpazīt IK5
- Tsälmõts tulāb mǭ kamār vä’ggi kievāmstiz jarā. Tsälmõtis tuleb maakamar kergesti ära. ▫ Celmupē velēna viegli nāk nost. Jālga u’m jarā pūdõn, ä’b või tä’mkõks je’llõ. Jalg on tuimaks jäänud, ei või sellega toime tulla. ▫ Kāja ir notirpusi, nevar ar to tikt galā. J14; KK78
(b) ära, läbi ▫ cauri, garām - Pūol kakš u’m jarā. Pool kaks on läbi. ▫ Ir pāri pusdiviem [~ pusdivi ir cauri]. KK77a
|
je’ddõ|pē’ḑõn adv
(a) edasi, ettepoole ▫ tālāk, uz priekšu - je’ddõpē’ḑõn-tā’gižpē’ḑõn edasi-tagasi ▫ turp un atpakaļ; ja ne’i je’ddõpē’ḑõn ja nii edasi ▫ un tā tālāk; je’ddõpēḑõn kītõ edasi öelda; ennustada ▫ pateikt tālāk; pareģot, prognozēt; je’ddõpēḑõn lǟ’dõ edasi minna, edeneda ▫ iet uz priekšu, attīstīties; je’ddõpē’ḑõn likkõ edasi lükata ▫ stumt uz priekšu ~ atlikt; je’ddõpē’ḑõn oppõ edasi õppida ▫ mācīties tālāk; je’ddõpē’ḑõn pä’zzõ edasi jõuda ▫ tikt uz priekšu
- I’bbi lǟ’b je’ddõpē’ḑõn. Hobune läheb edasi ▫ Zirgs iet uz priekšu. Ma vaņtlõb je’ddõpēḑõn. Ma vaatan ettepoole. ▫ Es raugos uz priekšu. KK78a38
(b) edaspidi ▫ turpmāk - Je’ddõpē’ḑõn ma līb kovālim. Edaspidi ma olen targem. ▫ Turpmāk būšu gudrāks.
|
likkõ 1 ¤36 vi
(a) liikuda ▫ kustēties - Ī’žeņtšõks sa likūd. Ise sa liigud. ▫ Tu kusties savā nodabā. KK78a68
(b) liigelda ▫ virzīties (par satiksmi) |
likkõ 2 ¤36 vt lükata, tõugata ▫ grūst, stumt - jarā likkõ eemale tõugata ▫ nogrūst malā Ap13.22; Ap7.27
- Ma likūb ra’jjõ. Ma lükkan tooli. ▫ Es stumju krēslu. Kä’dkõks sa likūd tǟnda je’ddõpēḑõn. Käega sa lükkad teda edasi. ▫ Ar roku tu viņu stum uz priekšu. Ne likīzt laijõ. Nad lükkasid paati. ▫ Viņi stūma laivu. KK78a68
|
mǭ’zõ 2 pop maha, alla ▫ nost, zemē, no- - mǭ’zõ arrõ maha arvata, lahutada ▫ atskaitīt; mǭ’zõ astõ maha astuda ▫ nokāpt; mǭ’zõ istõ maha istuda ▫ apsēsties; mǭ’zõ jettõ maha jätta ▫ atstāt; mǭ’zõ langõ maha langeda ▫ noslīgt; mǭ’zõ laskõ maha lasta ▫ nošaut; mǭ’zõ lǟ’dõ maha minna; loojuda ▫ norietēt; lǭda pǟld mǭ’zõ likkõ laualt maha ajada ▫ nogāzt no galda; mǭ’zõ mattõ maha matta ▫ aprakt; mǭ’zõ nīelõ alla neelata ▫ norīt; mǭ’zõ pīkstõ maha rõhuda, suruda ▫ nospiest, apspiest; mǭ’zõ ra’bbõ maha lüüa ▫ nosist; mǭ’zõ ra’dļõ maha raiuda ▫ nocirst; mǭ’zõ repțõ maha raputada ▫ nokratīt; mǭ’zõ sa’ddõ maha sadada, kukkuda ▫ nokrist; mǭ’zõ tappõ maha tappa ▫ nogalināt; mǭ’zõ tõmbõ maha tõmmata ▫ noraut, novilkt; mǭ’zõ viskõ maha visata ▫ nomest; mǭ’zõ vie’ddõ maha ajada ▫ novilkt; mǭ’zõ võttõ maha võtta ▫ noņemt 152.2/15; 152.1/5
- Pǟva (~ kū) lǟ’b mǭ’zõ. Päev (~ kuu) läheb looja. ▫ Saule (~ mēness) noriet. KK77 a
|
pāikald adv paigalt ▫ no vietas - pāikald likkõ paigalt nihkuda ▫ izkustēties no vietas
|
tā’giž adv tagasi ▫ atpakaļ, at- - jedspē’ḑõn ja tā’giž edasi ja tagasi ▫ turp un atpakaļ; tā’giž andõ tagasi anda ▫ atdot; tā’giž astõ tagasi astuda ▫ atkāpties; tā’giž kutsõ tagasi kutsuda ▫ atsaukt atpakaļ; tā’giž likkõ tagasi lükata ▫ noraidīt; tā’giž maksõ tagasi maksta ▫ atmaksāt; tā’giž ra’bbõ tagasi lüüa ▫ atsist; tā’giž tūlda tagasi tulla ▫ nākt atpakaļ; tā’giž vȯidõ tagasi hoida ▫ atturēt KK77
|
