jo|lǟndz ˟ adj ülemöödunud ▫ aizpagājušais > ändi- jolǟndz āigast ülemöödunud aasta ▫ aizpagājušais gads; jolǟndz nädīļ ülemöödunud nädal ▫ aizpagājusī nedēļa
|
nädīļ *239 s nädal ▫ nedēļa - nädīļõks nädalaks ▫ uz nedēļu; kakš nädīļt kaks nädalat ▫ divas nedēļas; sīe nädīļ sel nädalal ▫ šonedēļ; nädīļ immõrkouți kogu nädal ▫ visu nedēļu; nädīļ le’bbõ nädal läbi ▫ cauru nedēļu; nädīļ pie’rrõ nädala pärast ▫ pēc nedēļas; nädīļ tāgižpē’ḑõn nädal tagasi ▫ pirms nedēļas; nädīļs at seis päuvõ nädalas on seitse päeva ▫ nedēļā ir septiņas dienas KK78a25
|
pǟl pop
(a) peal ▫ uz (vieta) - lǭda pǟl laua peal ▫ uz galda; sidām pǟl südame peal ▫ uz sirds; eņtš kä’d pǟl oma käe peal ▫ uz savu roku
- Ne at jarā lē’miz pǟl. Nad on ära minemas. ▫ Viņi ir uz promiešanu. 502.2
(b) peale, ajaks ▫ uz (laiks) - Minā jõvā mīelkõks nädīļ pǟl lǟ’ks Tallinnõ. Mina läheksin hea meelega nädalaks ajaks Tallinna. ▫ Es labprāt uz nedēļu dotos uz Tallinu.
(c) kallal ▫ virsū - Ta u’m mi’n pǟl ne’iku u’ņ. Ta on mu kallal [~ peal] nagu uni. ▫ Viņš ir man pielipis [~ man virsū] kā miegs. KK77 a
|
pie’rrõ 4 pop
(a) järgi ▫ atbilstoši, atbilstīgi = pierāst 2 (c)- sīe kēra pie’rrõ selle kirja järgi ▫ atbilstoši šim rakstam; sīe pie’rrõ selle kohaselt ▫ saskaņā ar to
- Se u’m mi’n mīel pie’rrõ. See on minu meele järgi. ▫ Tas ir man pa prātam.
(b) moodi ▫ līdzīgi - Ta u’m eņtš jemā pie’rrõ. Ta on emasse [~ oma ema järgi]. ▫ Viņš ir atsities mātē [~ pēc mātes]. KK77 a
(c) järel, pärast ▫ pēc - kimgõn lūom pie’rrõ kümmekonna loomuse järel ▫ pēc desmita lomu; rǭz āiga pie’rrõ natukese aja pärast ▫ pēc neilga laika; kǭ’d nädīļ pie’rrõ kahe nädala pärast ▫ pēc divām nedēļām J22
|
tīera 1 *54 adj
(a) terve ▫ vesels, veselīgs - Ne’i tīera ku kirrõ tierā. Nii terve kui kirve tera. ▫ Vesels kā cirvja asmens. Tǟnda pāikõb, tī’eb tierrõks. Seda paigatakse, tehakse terveks. ▫ To salāpa, sataisa veselu. KK77b; *156.1/4
(b) terve, kogu ▫ vesels, viss - Nēši papīeris u’m tīera nädīļ tīe. Nendes paberites on terve nädala töö. ▫ Tajos papīros ir veselas nedēļas darbs.
|
tu’lbi 2 *201 adj järgmine, järgnev, tulevane ▫ nākošais, nākamais = tu’lbõ- tu’lbiz ȭ’dõn homme õhtul ▫ nākamajā vakarā, rītvakar; tu’lbi ja’g järgmine osa ▫ nākamā daļa; tu’lbiz nädīļ järgmisel nädalal ▫ nākamnedēļ; ne’i e’žmis zilbsõ, kui ka tu’lbižis zilbiš nii esimeses silbis kui ka järgnevais silpides ▫ gan pirmajā zilbē, gan sekojošajās zilbēs IK4; J4; K85
|
ūoļtõ 1 ¤53 vt muretseda ▫ gādāt - Ūoļtõ lapstõn kengmidi jalgõ ja ǭriņi sälgõ, si’z ve’l sīemnaigõ amā nädīļ pǟl, se i’z ī’ț ūo kievām ažā. Muretseda lastele jalatseid jalga ja riideid selga ja siis veel sööki kogu nädalaks, see ei olnud sugugi kerge asi. ▫ Sagādāt bērniem apavus kājās un drēbes mugurā, tad vēl ēdienu visai nedēļai, tā nemaz nebija viegla lieta.
|
