īedõ 2 ¤7 vi
(a) jääda ▫ palikt - ilmõ īedõ ~ tijāld īedõ ilma jääda ▫ palikt bešā; mǭ’zõ īedõ maha jääda ▫ atpalikt; o’bbõks īedõ hiljaks jääda ▫ nokavēties; paikõl īedõ seisma jääda ▫ apstāties; pǟlõ īedõ järele jääda ▫ palikt pāri; tagān īedõ taha jääda ▫ atpalikt
- Ma ei kuodāj. Ma jäin koju. ▫ Es paliku mājās. Ta ei eņtš sõnā jū’r. Ta jäi oma sõna juurde. ▫ Viņš palika pie sava. La’z se īegõ mä’d kǭ’d va’izõ. Las see jäägu meie kahe vahele. ▫ Lai tas paliek starp mums abiem. Īegid tēriņtš! Jääge terveks! ▫ Palieciet sveiki! Ma ei bǭnstõ mǭ’zõ. Ma jäin rongist maha. ▫ Es nokavēju vilcienu.
(b) saada, jääda ▫ kļūt - mustāks īedõ mustaks saada ▫ kļūt netīram; rujāks īedõ haigeks jääda ▫ saslimt; so’ugdõks īedõ pimedaks jääda ▫ kļūt aklam
|
īedõ 3 ¤7 va saada, jääda, minna ▫ kļūt, tapt, palikt - ma’ggõm īedõ magama jääda ▫ aizmigt; sieldõks īedõ selgeks saada ▫ noskaidroties; ti’ggõks īedõ pahaks minna, roiskuda ▫ sabojāties (par pārtiku) K85
- Ta īeb uskõm mīnda. Ta jääb uskuma mind. ▫ Viņš man notic. KK78b49
|
kīedõ ¤7 vi keeda ▫ vārīties - kīeb ne’i ku sandrok keeb nagu puder ▫ vārās kā putra KK78
- Na’ggõrd kīebõd pī’emdõks. Kartulid keevad pehmeks. ▫ Kartupeļi savārās mīksti. Padā kīeb. Katel keeb. ▫ Katls vārās. KK78b49
|
sīedõ ¤7 vt süüa ▫ ēst - švakkõ sīedõ viletsalt süüa ▫ slikti ēst KK78
- Sǭb lemḑi sīedõ. Saab sooja süüa. ▫ Dabū siltu ēdienu [~ ēst]. Ta sīeb ma’g tǟ’dõks. Ta sööb kõhu täis. ▫ Viņš pieēd pilnu vēderu. Ta sei ulzõ sīe sīemnāiga. Ta sõi ära selle söögi ▫ Viņš izēda to ēdienu. Ta sīeb eņtšõn a’mmõ si’zzõl. Ta sööb enesele kõike sisse. ▫ Viņš apēd visu [~ ēd sev visu iekšā]. Sīeb ne’iku nǟlgali, ku ä’b vȯlks sīedõ nǟ’nd. Sööb nagu näljane, kui poleks süüa näinud. ▫ Ēd kā badā, kā nebūtu ēdienu redzējis. Ta sīeb pitkād ambõdõks – ta sīeb, ku ä’b ūo tǭ’mõst, ku ä’b smek. Ta sööb pika hambaga – ta sööb, kui ei ole tahtmist, kui ei maitse. ▫ Viņš ēd ar gariem zobiem – viņš ēd, kad nav vēlēšanās, kad negaršo. Ta sīeb amā sūkõks (~ sūr sūkõks; ~ sū täuž). Ta sööb kogu suuga (~ suure suuga; ~ suu täis). ▫ Viņš ēd ar gardu [~ visu] muti (~ lielu muti; ~ pilnu muti). Ī’ž ä’b sīe ja tuoizõn ka ä’b ānda. Ise ei söö ja teisele ka ei anna. ▫ Pats neēd un citiem arī nedod. Mīez sei sīe naiz pierzgõ. Mees rikkus selle naise elu ära [~ pani selle naise perse]. ▫ Vīrs sabojāja tai sievietei dzīvi [~ apēda to sievu dibenā]. KK77 a; KK77b; KK78a21; KK78b28; KK77
|
